1

1. Πετρέλαιο - Υδρογονάνθρακες: 

1. Πετρέλαιο - Υδρογονάνθρακες Χημεία Β’ Λυκείου Γενικής Παιδείας

1.1 Πετρέλαιο – Προϊόντα πετρελαίου – Βενζίνη – Καύση - Καύσιμα: 

1.1 Πετρέλαιο – Προϊόντα πετρελαίου – Βενζίνη – Καύση - Καύσιμα Χημεία Β’ Λυκείου Γενικής Παιδείας

Καύσιμα - Καύση: 

Καύσιμα; Καίγονται  αποδίδουν ενέργεια (=αξιοποίσιμα σημαντικά ποσά θερμότητας) Φυσικά – Τεχνητά Πηγές φυσικών καυσίμων: Γαιάνθρακες  Στερεό καύσιμο Πετρέλαιο  Υγρό καύσιμο Φυσικό αέριο  Αέριο καύσιμο Καύσιμα - Καύση

Καύσιμα - Καύση: 

Τι είναι καύση; Η (βίαιη) αντίδραση μιας ουσίας με το οξυγόνο μαζί με παραγωγή φωτός & θερμότητας Καύση του C Πλήρης (αφθονία Ο 2 ) : C + O 2  CO 2 Ατελής (ανεπάρκεια Ο 2 ) : 2C + O 2  2CO Καύση του H 2 : 2H 2 + O 2  2H 2 O Καύση υδρογονάνθρακα (πλήρης )  CO 2 + H 2 O Π.χ. προπάνιο στα γκαζάκια Καύσιμα - Καύση

Πετρέλαιο: 

«Μαύρος χρυσός» Υγρό ορυκτό με εκατοντάδες ουσίες Πλειοψηφία  υγροί υδρογονάνθρακες Διαλυμένοι στερεοί & αέριοι Διαλυμένες μικρές ποσότητες άλλων στοιχείων ( S, N 2 , O 2 ) Υδρογονάνθρακες: Άκυκλοι κορεσμένοι  αλκάνια Κυκλικοί κορεσμένοι  κυκλοαλκάνια Αρωματικοί  βενζόλιο & παράγωγα Περιεκτικότητα ποικίλλει (?) Πετρέλαιο

Σχηματισμός πετρελαίου: 

Διάφορες θεωρίες Επικρατέστερη: Φυτοζωική προέλευση Φυτικοί & ζωικοί οργανισμοί (κυρίως πλαγκτόν) πριν από εκατομμύρια χρόνια Καταπλακώθηκαν σε αμμώδεις/αργιλώδεις εκτάσεις από νερό θαλασσών/λιμνών Πίεση & υψηλές θερμοκρασίες  Χημικές αντιδράσεις  Μίγμα ουσιών (Πετρέλαιο) Σχηματισμός πετρελαίου

Διύλιση πετρελαίου: 

Άντληση με γεωτρήσεις Ξηρά  ευκολότερη Υποθαλάσσια  δυσκολότερα (εξέδρες) Ελλάδα (;) Αργό πετρέλαιο (ακάθαρτο) Υγρό Καστανοκίτρινο ή καστανόμαυρο Χαρακτηριστική οσμή Αδιάλυτο στο νερό Πυκνότητα 0,8 – 0,95 g/ml  ? Διύλιση πετρελαίου

Διύλιση πετρελαίου: 

Αργό πετρέλαιο  εμπορεύσιμα προϊόντα Καθαρισμός : απομάκρυνση μη υδρογονανθράκων (π.χ. S) Κλασματική απόσταξη : διαχωρισμός αναλόγως με σημεία ζέσης συστατικών Διύλιση πετρελαίου

Διύλιση πετρελαίου: 

Προϊόντα απόσταξης: Πηγή ενέργειας (κυρίως) κ ίνηση Μ.Μ.Μ. θέρμανση παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας … Παρασκευή άλλων χημικών (οργανικών) ουσιών  ΠΕΤΡΟΧΗΜΙΚΑ Διύλιση πετρελαίου

Βενζίνη: 

Το σημαντικότερο κλάσμα της διύλισης Μίγμα υδρογονανθράκων (5-12 C) Μέσες τιμές  οκτανίου Αυξημένη ζήτηση Δ εν επαρκεί βενζίνη από κλασματική απόσταξη Π αραγωγή βενζίνης από ανώτερα κλάσματα (μεγαλύτερης θερμοκρασίας) που δεν έχουν ζήτηση  ΠΥΡΟΛΥΣΗ Βενζίνη

Βενζίνη - Πυρόλυση: 

Θέρμανση κλασματος Καταλύτες ( Al 2 O 3 & SiO 2 ) Υδρογονάνθρακες με πολλά άτομα C  υδρογονάνθρακες με λιγότερα άτομα C Π.χ. δεκατριάνιο  οκτάνιο + πετροχημεία C 13 H 28  C 8 H 18 + CH 2 =CH 2 + CH 3 CH=CH 2 Βενζίνη πυρόλυσης καλύτερης ποιότητας από βενζίνη απόσταξης Βενζίνη εμπορίου  ανάμειξή τους Αριθμός οκτανίου: δείκτης ποιότητας βενζίνης (μεγαλύτερος α.ο . = καλύτερη βενζίνη) Καλύτεροι: υδρογονάνθρακες με διακλαδώσεις Αιθένιο + Προπένιο  πρώτη ύλη για πετροχημικά Βενζίνη - Πυρόλυση

1.2 Νάφθα - Πετροχημικά: 

1.2 Νάφθα - Πετροχημικά Χημεία Β’ Λυκείου Γενικής Παιδείας

Νάφθα - Πετροχημικά: 

Νάφθα Κλάσμα απόσταξης αργού πετρελαίου ανάμεσα από βενζίνη & κηροζίνη Αλκάνια 5-9 C Πετροχημεία Κλάδος βιομηχανικής χημείας Σύνολο μεθόδων παραγωγής χημικών προϊόντων με πρώτη ύλη το πετρέλαιο Νάφθα - Πετροχημικά

Πυρόλυση νάφθας: 

Πρώτες ύλες πετροχημείας Αέριοι & υγροί υδρογονάνθρακες Κυρίως από νάφθα Διεργασία  πυρόλυση Προϊόντα: Αέριο νάφθας (καύσιμο) CH 4 : 75% H 2 : 5% C 4 H 10 : 5% Βενζίνη Κατώτεροι ακόρεστοι & αρωματικοί υδρογονάνθρακες Αιθένιο Προπένιο Βουτένιο 1,3-βουταδιένιο Βενζόλιο Πυρόλυση νάφθας

Πετροχημικά νάφθας: 

Χρήση αυτών των «μικρών» υδρογονανθράκων Κατασκευή οργανικών προϊόντων (ακόμα & μεγαλομόρια πολύπλοκης δομής) μεγάλης τεχνολογικής & οικονομικής σημασίας Απορρυπαντικά Λιπάσματα Πολυμερή Υφάνσιμες ύλες Πετροχημικά νάφθας

1.3 Αλκάνια – μεθάνιο, φυσικό αέριο, βιοαέριο: 

1.3 Αλκάνια – μεθάνιο, φυσικό αέριο, βιοαέριο Χημεία Β’ Λυκείου Γενικής Παιδείας

Φυσικό αέριο: 

Αέριο μίγμα, κυρίως υδρογονανθράκων Συνυπάρχει με πετρέλαιο Κυρίως CH 4 ( μέχρι και 90%) Καύσιμο – πρώτη ύλη πετροχημικών ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ (έναντι πετρελαίου) Καθαρό καύσιμο (πλήρης καύση – απουσία S/N 2  απουσία ρύπων: SO 2 , CO x , NO x ) Μεγάλη θερμαντική ικανότητα Φυσικό αέριο

Αλκάνια: 

Άκυκλοι κορεσμένοι υδρογονάνθρακες: C v H 2v+2 CH 4  μεθάνιο C 2 H 6  CH 3 -CH 3  αιθάνιο C 3 H 8  CH 3 -CH 2 -CH 3  προπάνιο C 4 H 10 CH 3 -CH 2 -CH 2 -CH 3  βουτάνιο CH 3 -CH-CH 3  μεθυλοπροπάνιο CH 3 C 5 H 12 CH 3 -CH 2 -CH 2 -CH 2 -CH 2  πεντάνιο CH 3 -CH 2 -CH 2 -CH 3  μεθυλοβουτάνιο CH 3 CH 3 c) CH 3 -C-CH 3  διμεθυλοπροπάνιο CH 3 Αλκάνια

Προέλευση αλκανίων: 

Βρίσκονται σε φυσικό αέριο & πετρέλαιο Μεθάνιο βρίσκεται και στο βιοαέριο Βιοαέριο : Αέριο που παράγεται κατά τη σήψη της βιομάζας (σύνολο οργανικής ύλης που παράγουν ζώα & φυτά) Προέλευση αλκανίων

Ιδιότητες αλκανίων: 

Φυσικές ιδιότητες C 1- 4 : αέρια, άχρωμα, άοσμα, αδιάλυτα στο νερό C 5 - 16 : υγρά, οσμή πετρελαίου C 1 7&άνω : στερεά, άχρωμα, υφή κεριού (π.χ. βαζελίνη) Χημικές ιδιότητες Αδρανείς ενώσεις Σε κατάλληλες συνθήκες αντιδράσεις: Καύση Πυρόλυση Υποκατάσταση Ι διότητες αλκανίων

Καύση αλκανίων: 

Πλήρης καύση (αφθονία O 2 ) C ν H 2 ν +2 + [ ( 3ν+1 ) /2] O 2 → ν CO 2 + (ν +1)H 2 O Παράδειγμα: CH 4 + 2O 2 → CO 2 + 2H 2 O Αιθάνιο  ; Ατελής καύση (ανεπάρκεια O 2 ) Προϊόντα  CO, C Καύση αλκανίων

Πυρόλυση αλκανίων: 

Θερμική διάσπαση – απουσία αέρα - πίεση Σχάση αλυσίδας – κυκλοποίηση – ισομερείωση – αφυδρογόνωση Προϊόντα  υδρογονάνθρακες: Κορεσμένοι – ακόρεστοι Μικρότερη μοριακή μάζα/Διακλαδισμένη αλυσίδα Διακλαδισμένες αλυσίδες  βελτίωση ποιότητας βενζίνης Πυρόλυση αλκανίων

Υποκατάσταση αλκανίων: 

Υδρογόνα από άλλα στοιχεία Αλογόνα (αλογόνωση) Παρουσία φωτός (=φωτοχημική αντίδραση) Π.χ. χλωρίωση Υποκατάσταση αλκανίων

Χρήσεις αλκανίων: 

Καύσιμα Πρώτες ύλες για πετροχημικά Π.χ. CH 4 : Καύσιμο – Πετροχημεία C 3 H 8 – C 4 H 10 : υγραέριο (γκαζάκια μίγμα υπό πίεση) C 5 H 12 – C 6 H 12 : πετρελαϊκός αιθέρας ( μίγμα)  διαλύτης C 7 H 16 -C 9 H 20 : καύσιμο (μίγμα)  βενζίνη C 20 &άνω : φαρμακευτική (βαζελίνη), κεριά (παραφίνη) Χρήσεις αλκανίων

1.4 Καυσαέρια – καταλύτες αυτοκινήτων: 

1.4 Καυσαέρια – καταλύτες αυτοκινήτων Χημεία Β’ Λυκείου Γενικής Παιδείας

Καυσαέρια: 

Καύση: Χημική ενέργεια  Θερμική Προβλήματα: Απώλειες (αναπόφευκτες, <60%) Ανεπιθύμητα προϊόντα  Ρύποι Σύσταση καυσαερίων Σχετικά αδρανή (μη τοξικά) : N 2 , CO 2 , H 2 O, O 2 Επικίνδυνοι ρύποι : NO, NO 2 , CO, SO 2 , άκαυστοι υδρογονάνθρακες Καυσαέρια

Ρύποι: 

ΔΙΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ ( CO 2 ) Φαινόμενο του θερμοκηπίου  εγκλωβίζει ακτινοβολία στην ατμόσφαιρα  αύξηση θερμοκρασίας ΜΟΝΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ ( CO) «Σιωπηλός δολοφόνος»  άχρωμο, άγευστο, άοσμο Δέσμευση στην αιμοσφαιρίνη ισχυρότερα από ότι το O 2  ανεπάρκεια O 2 σε ιστούς  θάνατος ΟΞΕΙΔΙΑ ΤΟΥ ΑΖΩΤΟΥ ( NO, NO 2 ) Φωτοχημικό νέφος Όξινη βροχή Όζον σε χαμηλά επίπεδα της ατμόσφαιράς Ρύποι

Καταλύτες: 

Αυτοκινήτων  ευγενή μέταλλα (π.χ. Pt , Rh) Επιταχύνουν χημικές αντιδράσεις μετατροπής επικίνδυνων ρύπων  αβλαβή CO, ά καυστοι υδρογονάνθρακες  CO 2 ΝΟ, ΝΟ 2  Ν 2 + Ο 2 Βενζίνη  Αμόλυβδη, αφού ο μόλυβδος Pb Δημιουργεί κράματα με τα ευγενή μέταλλα  απενεργοποίηση καταλύτη (δηλητηριάζεται) Φράζει διαύλους προς καταλύτη  τα καυσαέρια δε φτάνουν εκεί Καταλύτες

1.5 Αλκένια – αιθένιο ή αιθυλένιο: 

1.5 Αλκένια – αιθένιο ή αιθυλένιο Χημεία Β’ Λυκείου Γενικής Παιδείας

Αλκένια: 

Άκυκλοι ακόρεστοι υδρογονάνθρακες, με ένα διπλό δεσμό: C v H 2v C 2 H 4  CH 2 = CH 2  αιθένιο ή αιθυλένιο C 3 H 6  CH 3 -CH 2 = CH 3  προπένιο C 4 H 8 CH 3 -CH 2 -CH = CH 2  1-βουτένιο CH 3 -CH = CH - CH 3  2 -βουτένιο CH 3 -C = CH 2  μεθυλοπροπένιο CH 3 Αλκένια

Ιδιότητες αλκενίων: 

Φυσικές ιδιότητες: αδιάλυτα στο νερό – διαλύονται σε οργανικούς διαλύτες C 2 - 4 : αέρια C 5 - 14 : υγρά C 1 5&άνω : στερεά Χημικές ιδιότητες Δραστικές ενώσεις (διπλός δεσμός) Αντιδράσεις: Προσθήκης Πολυμερισμού Καύσης Ι διότητες αλκενίων

Αντιδράσεις προσθήκης: 

Με υδρογόνο: CH 2 =CH 2 + H 2  CH 3 -CH 3 C v H 2v + H 2  C v H 2v+2 M ε αλογόνο: CH 2 =CH 2 + Br 2  CH 2 Br-CH 2 Br C v H 2v + Br 2  C v H 2v Br 2 Αντιδράσεις προσθήκης Όπου Χ-Υ: H-H Br-Br H- Cl H-OH

Αντιδράσεις προσθήκης: 

Με υδραλογόνο : CH 2 =CH 2 + HCl  CH 3 -CH 2 Cl C v H 2v + HCl  C v H 2v+1 Cl Αν αντιδράσει προπένιο με HCl έχουμε 2 προϊόντα: CH 3 - CH -CH 3 Cl CH 3 -CH 2 -CH 2 Cl Με νερό: CH 2 =CH 2 + ΗΟΗ  CH 3 -CH 2 ΟΗ C v H 2v + H 2 Ο  C v H 2v+1 ΟΗ Αντιδράσεις προσθήκης ΚΥΡΙΟ ΠΡΟΪΟΝ - Κανόνας του Markovnikov : Το Η στον C του διπλού δεσμού με τα περισσότερα H

Πολυμερισμός: 

Η συνένωση μικρών μορίων (μονομερή) προς σχηματισμό μεγάλου μορίου (πολυμερές) Πολυμερισμός

Πολυμερισμός: 

Πολυμερισμός

Καύση: 

Πλήρης καύση  CO 2 & H 2 O CH 2 =CH 2 + 3O 2  2CO 2 + 2H 2 O Κυρίως αιθυλένιο  παρασκευή άλλων οργανικών ουσιών Καύση Χρήσεις

1.6 Αλκίνια – αιθίνιο ή ακετυλένιο: 

1.6 Αλκίνια – αιθίνιο ή ακετυλένιο Χημεία Β’ Λυκείου Γενικής Παιδείας

Αλκίνια: 

Αλκίνια Άκυκλοι ακόρεστοι υδρογονάνθρακες, με ένα τριπλό δεσμό: C v H 2v -2 C 2 H 2  H C ≡ CH  αιθ ί νιο ή ακετυλένιο C 3 H 4  Η C ≡ C - CH 3  προπίνιο C 4 H 6 Η C ≡ C-CH 2 - CH 3  1-βουτίνιο CH 3 -C ≡ C - CH 3  2-βουτίνιο Ελάχιστα διαδεδομένα στη φύση λόγω δραστικότητας Προέλευση

Ιδιότητες αλκινίων: 

Φυσικές ιδιότητες: παρόμοιες με αλκάνια & αλκένια Ακετυλένιο: αέριο, άχρωμο, άοσμο, ελάχιστα διαλυτό στο νερό Χημικές ιδιότητες Δραστικές ενώσεις (τριπλός δεσμός) Αντιδράσεις Προσθήκης Καύσης Πολυμερισμού Όξινου υδρογόνου Ιδιότητες αλκινίων

Αντιδράσεις προσθήκης: 

Με υδρογόνο HC ≡ CH + H 2  CH 2 =CH 2 CH 2 =CH 2 + H 2  CH 3 -CH 3 Με αλογόνο ( Cl 2 , Br 2 ) HC ≡ CH + Br 2  HC=CH Br Br Br Br Br Br HC=CH + Br 2  HC-CH Br Br Αντιδράσεις προσθήκης

Αντιδράσεις προσθήκης: 

Με υδραλογόνο HC ≡ CH + HCl  CH 2 =CH-Cl ( βινυλοχλωρίδιο : πολυμερισμός  PVC ) CH 2 =CH-Cl + HCl  CH 3 -CH-Cl 2 (MONO?) Με υδροκυάνιο HC ≡ CH + HCN  CH 2 =CH-CN ( ακρυλονιτρίλιο : πολυμερισμός  Orlon , υφάνσιμη ύλη) Με νερό HC ≡ CH + HOH  [ C H 2 =CH-OH ( ασταθής )]  CH 3 -CH=O ( ακεταλδεΰδη ) Αντιδράσεις προσθήκης

Καύση: 

Τέλεια καύση ακετυλενίου  γαλάζια φλόγα υψηλής θερμοκρασίας ( 3000 ºC )  οξυακετυλενική φλόγα  κόλληση/κόψιμο μετάλλων: HC ≡ CH + 5/2O 2  2CO 2 + H 2 O Σε βενζόλιο (τριμερισμός) 3 HC ≡ CH  C 6 H 6 Σε βινυλοακετυλένιο (διμερισμός) HC ≡ CH + HC ≡ CH  CH 2 =CH-C ≡ CH Καύση Πολυμερισμός

Αντιδράσεις όξινου υδρογόνου: 

Υδρογόνα ακετυλενίου  ευκίνητα (όξινα) Αντικαθίστανται από άτομα μετάλλων  ακετυλενίδια HC ≡ CH + Na  HC ≡ CNa + ½H 2 HC ≡ CNa + Na  NaC ≡ CNa + ½H 2 Αντίδραση όξινου υδρογόνου προς σχηματισμό χαλκοακετυλενιδίου (καστανέρυθρο ίζημα)  ανίχνευση αλκινίων HC ≡ CN Η + 2 CuCl + 2NH 3  CuC ≡ CCu + 2NH 4 Cl Αντιδράσεις όξινου υδρογόνου

Χρήσεις: 

Οξυακετυλενική φλόγα (συγκολλήσεις) Πρώτη ύλη για παρασκευή άλλων οργανικών ενώσεων (παλιότερα) Χρήσεις

1.8 Ατμοσφαιρική ρύπανση – Φαινόμενο του θερμοκηπίου – Τρύπα του όζοντος: 

1.8 Ατμοσφαιρική ρύπανση – Φαινόμενο του θερμοκηπίου – Τρύπα του όζοντος Χημεία Β’ Λυκείου Γενικής Παιδείας

Ατμοσφαιρική ρύπανση: 

Σύσταση ατμοσφαιρικού αέρα: N 2  78% O 2  21% CO 2  0,03% Ευγενή αέρια  0,9% Ατμοσφαιρική ρύπανση: π οιοτική ποσοτική με βλαβερές συνέπειες σε: ά νθρωπο ζ ωντανούς οργανισμούς υ λικό περιβάλλον Ατμοσφαιρική ρύπανση

Φωτοχημική ρύπανση: 

Φωτοχημική ρύπανση Πρωτογενείς ρυπαντές Δευτερογενείς ρυπαντές Αιωρούμενα σωματίδια Μονοξείδια του αζώτου (NO) Διοξείδιο του θείου (SO 2 ) Μονοξείδιο του άνθρακα (CO) Άκαυστοι υδρογονάνθρακες Όζον (O 3 ) Αλδεΰδες Νιτρικά υπεροξυακετύλια (PANs) + Ο 2

Φωτοχημική ρύπανση: 

Μεγαλουπόλεις  αύξηση φωτοχημικών ρύπων (ΓΙΑΤΙ;) ΟΞΕΙΔΙΑ ΤΟΥ ΑΖΩΤΟΥ ( π.χ. διοξείδιο του αζώτου) Προσβάλλει τα μάτια Αναπνευστικές επιπλοκές (Ηλιακό φως) NO 2  NO + O ΟΖΟΝ Ο + O 2  O 3 Ρύπος στην τροπόσφαιρα (<10 km) Συμβάλλουν: NO, οργανικές πτητικές ενώσεις, υψηλή ηλιοφάνεια & θερμοκρασία Ερεθισμός στα ζωτικά όργανα & στα μάτια Μαζί και τα PANs Los Angeles & Αθήνα  «πόλεις μοντέλα» φωτοχημικής ρύπανσης (ΓΙΑΤΙ;) Φωτοχημική ρύπανση

Όζον – Τρύπα του όζοντος: 

Απαραίτητο στη στρατόσφαιρα ( 20-25 km) Προστασία από UV  UVB Καρκίνο δέρματος Βλάβες στα μάτια Προβλήματα στο ανοσοποιητικό σύστημα Προβλήματα στα οικοσυστήματα & τη γεωργία Διασπάται απορροφώντας UV Χλώριο – Βρόμιο  επιταχύνουν διάσπαση Χλωροφθοράνθρακες (CFCs ) [ Cl, F, C] (αδρανείς) Προωθητικά σπρέι (αερόζόλ) Ψυκτικά υγρά (ψυγεία, κλιματιστικά) Διογκωτικά Διαλύτες Όζον – Τρύπα του όζοντος

Όζον – Τρύπα του όζοντος: 

Αέριοι CFCs + UV  ρίζες Cl CCl 2 F 2 → CClF 2 + Cl • Ρίζες Cl + O 3  O 2 + ρίζες ClO Cl• + O 3 → O 2 + ClO• Ρίζες ClO + ρίζες Ο  O 2 + ρίζες Cl ClO• + O• → Cl• + O 2 2 3  2  3 … Όζον – Τρύπα του όζοντος

Όζον – Τρύπα του όζοντος: 

Κάθε Cl• καταστρέφει ~1000000 μόρια O 3 Ελάττωση στιβάδας όζοντος  «τρύπα» UV στη γη  προβλήματα Απόσυρση CFCs  αντικατάσταση με HFCs (υδροφθοράνθρακες)  ΑΡΓΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Όζον – Τρύπα του όζοντος

Όζον – Τρύπα του όζοντος: 

Όζον – Τρύπα του όζοντος

Φαινόμενο του θερμοκηπίου: 

Αέρια που επιτρέπουν τη διέλευση της προσπίπτουσας ηλιακής ακτινοβολίας, αλλά κατακρατούν την ανακλούμενη από τη γη: H 2 O - CO 2 - CH 4 – NO – CFCs Φυσιολογικά: θερμοκρασία για τη ζωή Αν δεν υπήρχε: δεκάδες βαθμοί χαμηλότερη Ανθρώπινη δραστηριότητα  έκλυση αερίων  αύξηση θερμοκρασίας Φαινόμενο του θερμοκηπίου

Φαινόμενο του θερμοκηπίου: 

ΔΙΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ (50%) Σε <2 αιώνες οι άνθρωποι αύξησαν κατά 25% Καύσιμα Καταστροφή δασών ΜΕΘΑΝΙΟ (18%) 1 kg CH4 απορροφά 70 φορές περισσότερη ενέργεια από 1 kg CO2 ΧΛΩΡΟΦΘΟΡΑΝΘΡΑΚΕΣ (14-16%) ΟΞΕΙΔΙΑ ΤΟΥ ΑΖΩΤΟΥ (8%) ΟΖΟΝ (12%) Φαινόμενο του θερμοκηπίου

Φαινόμενο του θερμοκηπίου: 

Συνέπειες υπερθέρμανσης Μείωση αποθεμάτων νερού Απότομες μεταβολές θερμοκρασίας Υψηλές θερμοκρασίες καλοκαιριού Θαλάσσια ύδατα στον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα Μετακινήσεις πληθυσμού & αγαθών Φαινόμενο του θερμοκηπίου

Φαινόμενο του θερμοκηπίου: 

Φαινόμενο του θερμοκηπίου